تلفیق پیچیده دین و سیاست در کرالا مسئله‌ای است که با نزدیک شدن انتخابات‌های مختلف پیچیده‌تر می‌شود. تلاش‌های سیاسی برای بهره‌برداری از احساسات دینی، به‌ویژه در جشنواره‌های پرطرفدار، به موضوعات جدال‌برانگیز و حتی مناقشات امنیتی دامن زده است.

شایام جی. منون(Shyam G. Menon)در این مقاله، به‌طور جامع به موضوع استفاده از مواد آتش‌بازی در جشنواره‌های مذهبی کرالا و چالش‌های مرتبط با آن می‌پردازد. او ابتدا به حوادث تلخ و ناگوار ناشی از آتش‌بازی در جشنواره‌های مذهبی اشاره می‌کند. یکی از این حوادث اخیر در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۴ در معبدی در منطقه کاساراگود رخ داد و بیش از ۱۵۰ نفر زخمی شدند. این اتفاقات دلخراش یادآور حادثه بسیار مرگبار دیگری است که در سال ۲۰۱۶ در معبد پوتینگال رخ داد و جان بیش از ۱۰۰ نفر را گرفت. این رویدادها اهمیت رعایت مقررات ایمنی و مدیریت صحیح را برجسته می‌کنند.

شایام همچنین به نظرات سیاستمداران محلی می‌پردازد که مقررات جدید دولت مرکزی را غیرمنطقی و غیرضروری می‌دانند، و به این واقعیت اشاره می‌کند که این سیاستمداران به دلیل ملاحظات سیاسی و جذب آرا، با تغییرات ایمنی مخالفت می‌کنند. سیاستمداران به دلایل سیاسی و برای حفظ محبوبیت خود، مخالفت‌هایی با مقررات جدید ایمنی دارند. این مقررات که توسط دولت مرکزی تصویب شده‌اند، فواصل مشخصی را برای ایمنی مردم و حفاظت از ساختمان‌ها در هنگام آتش‌بازی تعیین کرده‌اند، اما برخی از وزرای جبهه دموکراتیک چپ (LDF) این قوانین را «غیرمنطقی» و «غیرقابل اجرا» توصیف کرده‌اند. برای مثال، وزیر امور معابد، وی. ان. واساون، به‌صراحت مقررات جدید را مورد انتقاد قرار داد و خواستار تغییرات شد.

شایام توضیح می‌دهد که این نوع واکنش‌ها ریشه در پیچیدگی‌های سیاسی کرالا دارد؛ جایی که جمعیت متراکم و شهرهای نزدیک به هم باعث می‌شود خطرات ناشی از آتش‌بازی بسیار جدی باشند. در عین حال، ترکیب سیاست و دین، فضایی ایجاد کرده که در آن منطق و علم به راحتی نادیده گرفته می‌شوند. سیاستمداران، به‌خصوص در آستانه انتخابات، سعی می‌کنند با جلب حمایت گروه‌های مذهبی، جایگاه خود را حفظ کنند. این وضعیت در مراسم بزرگی مانند جشنواره تریسور پورام(Thrissur Pooram)، که شامل نمایش‌های عظیم آتش‌بازی و صف‌آرایی فیل‌ها است، بیشتر نمود پیدا می‌کند.

برای مثال، حادثه‌ای که در جشنواره تریسور پورام ۲۰۲۴ رخ داد و منجر به تعلیق موقت آتش‌بازی به دلیل اختلاف نظر بین پلیس و برگزارکنندگان شد، به سرعت به موضوعی سیاسی تبدیل شد. در این میان، حزب حاکم بی‌جی‌پی (BJP) نیز سعی کرد با استفاده از این موضوع، جایگاه خود را تقویت کند. سورش گوپی، بازیگر سینما و سیاستمدار بی‌جی‌پی، با ورود نمایشی خود به صحنه با آمبولانس، جنجال دیگری را برپا کرد. این اقدامات و واکنش‌ها نشان می‌دهد که چگونه مسائل امنیتی و منطقی به‌راحتی در چنبره بازی‌های سیاسی گرفتار می‌شوند.

علاوه بر این، شایام تأکید می‌کند که سیاست کرالا در حال تغییر است. در گذشته، فضای سیاسی این ایالت تحت سلطه دو جبهه اصلی، یعنی جبهه دموکراتیک چپ (LDF) و جبهه دموکراتیک متحد( (UDFبود، اما اکنون حزب بی‌جی‌پی (BJP) به‌عنوان یک نیروی جدید وارد صحنه شده است. هرچند این حزب تاکنون موفقیت‌های محدودی داشته، اما افزایش تدریجی سهم آرا و حمایت‌های مذهبی، این حزب را به یک بازیگر مهم تبدیل کرده است. این وضعیت باعث می‌شود که مسائل مذهبی و سنتی، مانند آتش‌بازی در جشنواره‌ها، به موضوعاتی حساس و بحث‌برانگیز تبدیل شوند و فشار بر دولت‌ها برای همراهی با این مسائل بیشتر شود.

در نهایت، شایام به نقش تاریخی کرالا به‌عنوان ایالتی که زمانی به خرد، علم و تفکر عقلانی معروف بود، اشاره می‌کند و اینکه چگونه این ارزش‌ها به‌تدریج تحت‌تأثیر جریان‌های سیاسی و دینی افراطی کمرنگ شده‌اند. نمونه‌ای از این تغییرات، عدم توجه به توصیه‌های کمیته‌هایی است که پس از حوادث ناگوار، پیشنهادهای ایمنی ارائه داده‌اند؛ توصیه‌هایی که به دلیل فشارهای سیاسی یا بی‌توجهی دولت‌ها، نادیده گرفته شده و اجرایی نشده‌اند.

#ذکریایی

منبع:

https://thewire.in/religion/tripping-on-rituals-the-politics-over-use-of-firecrackers-in-keralas-religious-festivals